Thường Xuân
Thường Xuân là một huyện miền núi nằm ở phía tây tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.
Thường Xuân | |||
|---|---|---|---|
| Huyện | |||
| Huyện Thường Xuân | |||
| Hành chính | |||
| Quốc gia | Việt Nam | ||
| Vùng | Bắc Trung Bộ | ||
| Tỉnh | Thanh Hóa | ||
| Huyện lỵ | thị trấn Thường Xuân | ||
| Phân chia hành chính | 1 thị trấn, 15 xã | ||
| Địa lý | |||
| Tọa độ: 19°54′14″B 105°20′56″Đ / 19,90389°B 105,34889°Đ | |||
| |||
| Diện tích | 1.107,17 km² | ||
| Dân số (2018) | |||
| Tổng cộng | 104.920 người | ||
| Mật độ | 95 người/km² | ||
| Dân tộc | Thái, Mường, Kinh... | ||
| Khác | |||
| Mã hành chính | 396[1] | ||
| Website | thuongxuan | ||
Huyện được thành lập năm 1837 (năm Minh Mạng thứ 18) với tên gọi là Châu Thường, sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đổi tên là huyện Thường Xuân. Huyện có chung 17 km đường biên giới với huyện Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào.
Địa lý
Huyện Thường Xuân nằm ở phía tây của tỉnh Thanh Hóa, có vị trí địa lý:
- Phía bắc giáp huyện Lang Chánh và huyện Ngọc Lặc
- Phía đông giáp huyện Thọ Xuân, huyện Triệu Sơn và huyện Như Thanh
- Phía nam giáp huyện Như Xuân và huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An
- Phía tây giáp huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An và tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào.
Huyện Thường Xuân có diện tích tự nhiên 1.107,17 km², là huyện rộng nhất tỉnh Thanh Hóa, dân số năm 2018 là 104.920 người, gồm các dân tộc: Thái, Mường, Kinh, mật độ dân số đạt 95 người/km².
Địa hình huyện chủ yếu là đồi núi thấp, bị chia cắt nhiều, độ dốc lớn, có các đỉnh núi: Bù Chò (1.563 m), Bù Rinh (1.291m). Có Sông Chu, Sông Dát chảy qua. Có đường biên giới với nước Lào ở phía tây huyện. Đất rừng chiếm khoảng 80% diện tích.
Hành chính
Huyện Thường Xuân có 16 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Thường Xuân (huyện lỵ) và 15 xã: Bát Mọt, Luận Khê, Luận Thành, Lương Sơn, Ngọc Phụng, Tân Thành, Thọ Thanh, Vạn Xuân, Xuân Cao, Xuân Chinh, Xuân Dương, Xuân Lẹ, Xuân Lộc, Xuân Thắng, Yên Nhân.
Lịch sử
Sau năm 1954, huyện Thường Xuân có 13 xã: Bát Mọt, Luận Khê, Tân Thành, Thắng Lộc, Thọ Thanh, Vạn Xuân, Xuân Cẩm, Xuân Dương, Xuân Khao, Xuân Lẹ, Xuân Liên, Xuân Mỹ và Yên Nhân.
Ngày 25 tháng 6 năm 1963[2]:
- Chuyển xã Lương Ngọc thuộc huyện Ngọc Lặc về huyện Thường Xuân quản lý và chia thành 2 xã: Lương Sơn và Ngọc Phụng
- Chia xã Xuân Khê thành 2 xã: Luận Khê và Xuân Cao
- Chia xã Xuân Lẹ thành 2 xã: Xuân Lẹ và Xuân Chinh.
Ngày 29 tháng 9 năm 1983[3]:
- Chia xã Thắng Lộc thành hai xã: Xuân Lộc và Xuân Thắng
- Thành lập xã Luận Thành trên cơ sở tách xóm Thành Thắng (xã Tân Thành), xóm Khe Hạ (xã Luận Khê) và xóm Cao Thắng (xã Xuân Cao).
Ngày 3 tháng 6 năm 1988, tách 184,95 ha diện tích tự nhiên với 2.566 nhân khẩu của xã Xuân Dương và 68,19 ha diện tích tự nhiên với 363 nhân khẩu của xã Ngọc Phụng để thành lập thị trấn Thường Xuân (thị trấn huyện lỵ huyện Thường Xuân).[4]
Ngày 3 tháng 4 năm 2008, giải thể 3 xã Xuân Khao, Xuân Liên và Xuân Mỹ để xây dựng hồ chứa nước Cửa Đặt[5].
Ngày 1 tháng 12 năm 2019, sáp nhập xã Xuân Cẩm vào thị trấn Thường Xuân.[6]
Huyện Thường Xuân có 1 thị trấn và 15 xã như hiện nay.
Kinh tế
- Tốc độ tăng trưởng GDP: 6,4%/năm
- Cơ cấu kinh tế: lâm nghiệp: 40%; nông nghiệp: 30%; dịch vụ - tiểu thủ công nghiệp: 30%
- Bình quân lương thực đầu người: 234 kg/năm.
- GDP đầu người: 662 USD/người. Tỉ lệ hộ nghèo: 17,2%(là 1 trong 7 huyện nghèo của Thanh Hóa).
Nông nghiệp
- Trồng trọt: lúa, sắn, mía, ngô.
- Chăn nuôi: trâu, bò, dê.
- Lâm nghiệp: trồng quế, Trồng keo, khai thác lâm đặc sản.
Giao thông
Đường Hồ Chí Minh và Quốc lộ 15 chạy qua.
Du lịch
- Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên
- Đền thờ lãnh tụ chống Pháp Cầm Bá Thước (Xã Vạn Xuân).
- Đền thờ Bà chúa Thượng Ngàn (Xã Vạn Xuân).
- Công trình Thủy điện Cửa Đạt (Xã Vạn Xuân).
- Thác Trai Gái (Xã Xuân Lẹ)
Tham khảo
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thường Xuân. |
- ^ Tổng cục Thống kê
- ^ Quyết định số 121-NV ngày 25/6/1963 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ.
- ^ Quyết định 111-HĐBT năm 1983 về việc phân vạch địa giới xã, phường thuộc tỉnh Thanh Hóa
- ^ Quyết định 99-HĐBT năm 1988 về việc phân vạch địa giới hành chính một số xã, thị trấn của các huyện Hà Trung, Ngọc Lạc, Thường Xuân và Triệu Sơn thuộc tỉnh Thanh Hoá
- ^ Nghị định số 38/2008/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2008 của Chính phủ về việc giải thể các xã Xuân Mỹ, Xuân Liên và Xuân Khao (vùng lòng hồ chứa nước Cửa Đặt) thuộc huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa và điều chỉnh địa giới hành chính các xã giải thể
- ^ “Nghị quyết số 786/NQ-UBTVQH14 năm 2019 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Thanh Hóa”.